پایگاه علمی ، ادبی و فرهنگی مظفر شریعتی

تاریخ مختصر ادیان

مقدمه :

آنچه در این گزیده از تاریخ ادیان میخوانید حاصل ده سال مطالعه من در باره تاریخ ادیان در سالهای 1368 الی 1378 میباشد . بر مبنای عادت دیرن از همه این مطالعات یادداشت برداری و فیش برداری میکردم تا برای مراجعات بعدی قابل استفاده باشند . از آنجا که پس از ازدواج ، همسر نازنینم افسانه با وجود علاقه ای که به مطالعه در این زمینه داشت ، اما به دلیل اشتغال به حرفه انسانی و دشوار پرستاری ، وقت و امکان اینگونه مطالعات سنگین و طولانی را نمیداشت ، لذا در سال 1379 این یادداشتها را به صورت این گزیده با نام " تاریخ مختصر ادیان " برای او تهیه و به او تقدیم کردم . پس از ده سال از درگذشت این نازنین ، این گزیده را در یکی از هارد دیسکهای قدیمی پیدا کردم و چون همچنان هستند افرادی که به اینگونه مباحث علاقمند بوده اما وقت و امکان اینگونه مطالعات طولانی را ندارند ، بخشی از این گزیده و تا ابتدای تاریخ اسلام را به این علاقمندان تقدیم میکنم . با پوزش از هر گونه خطاي ادبي و املايي و یا ویرایشی احتمالی ، چرا كه اين متن برای استفاده شخصی و پس از آن تنها همسر نازنینم تهیه شده بود و ويرايش و ویراستاری نشده است .

منابع استفاده شده در این گزیده در پاورقی ها ذکر شده اند اما منبع اصلی تا آغاز اسلام کتاب " تاریخ ادیان" نوشته جان ناس میباشد که یکی از معتبر ترین کتب در سطح جهان در زمینه تاریخ ادیان میباشد . همچنین همانطور که بیان شد این گزیده تنها شامل تاریخ ادیان تا ابتدای اسلام است و به تاریخ اسلام نمیپردازد چرا که ورود به این مبحث در شرایط کنونی ایران سیاسی محسوب شده ودر چهار چوب اهداف و خط مشی سایت من قرار ندارد . ضمن اینکه علاقمندان به سادگی از طریق منابع بسیار زیاد موجود و در دسترس در زمینه تاریخ اسلام به اطلاعات بسیار زیادی دسترسی پیدا کنند . بخشی از منابعی که بعد از خود قرآن در بخش تاریخ اسلام مورد استفاده من قرار گرفته بودند که پژوهشگران علاقمند میتوانند از آنها استفاده کنند عبارتند از :

تاریخ قران نوشته دکتر رامیار - تاریخنامه بلعمی در سه جلد ، تاریخ طبری در 13 جلد ، ترجمه تفسیر طبری ، الاصنام محمد کلبی - تاریخ یعقوبی در دو جلد ، تاریح ابن خلدون - سیرت رسوال الله اسحاق ابن محمد همدانی – و تاریخ تمدن ویلدورانت . و از آنجا که برای انجام یک تحقیق درست و جامع باید از نوشته ها و آثار و نظر مخالفان نیز آگاه بود مطالعه نوشته های انتقادی و البته نقد هایی نیز که بر آنها نوشته شده اند را نیز نباید از نظر دور داشت .البته اینگونه نوشته ها معمولا به زبان فرانسه میباشند و متعلق به دوره ی رنسانس که به زبان انگلیسی و سایر زبانها ترجمه شده اند . اما در زبان فارسی نیز دو کتاب 23 سال علی دشتی و تولدی دیگر شجاع الدین شفا را میتوان نام برد که نقدها ی نوشته شده بر هر دو کتاب نیز در ایران در دسترس میباشد .