www.shariaty.com www.mozaffarshariaty.com مظفر شريعتي Facebook youtub twitter g+ blogspot

درباره من نوشته ها کارهای صوتی کارهای تصویری عکس صفحات گوناگون ناشنوایان

با. در اين كتاب، قصد من آن است كه به اختصار هرچه تمامتر معلوم دارم كه نبوغ و كوشش بشري در ساختن ميراث فرهنگي ما تا چه حد مؤثر بوده است، و از حقيقت و جوهر ترقيات روح ابداع و اختراع، سازمانهاي اقتصادي، اشكال مختلف حكومتها، تمايلات مختلف ديني، تكامل اخلاق و آداب، شاهكارهاي ادبيات، پيشرفت علوم، خردمنديهاي فلسفي، و ابتكارات هنري سخن برانم و، در هر قسمت، از علل و آثار آنها بحث كنم. بر من پوشيده نيست كه دست زدن به چنين كاري عمل دشوار و بزرگي است و كسي كه به آن ميپردازد مثل اين است كه گرفتار غرور شده باشد. پس از سالهاي فراوان كار، من تازه توانستهام كه يك پنجم كتاب را تمام كنم، و نيك ميدانم كه يك فرد و يك دورة زندگي هرگز نميتواند به اين عمل مهم به وجه شايسته قيام كند. با وجود اين، رؤيايي در برابر من مسجم شده است كه، با وجود اشتباهات فراواني كه ناچار در چنين اثري پيدا ميشود، كاري كه من كردهام ممكن است براي كساني كه تمايلات فلسفي وادارشان ميكند تا امور را به شكل كلي و مجموع مورد نظر قرار دهند و هر امر جزئي را در محل زماني خود در صورت مجسم شدة واحدي ببينند، مفيد واقع شود، و به اين ترتيب به وحدت و جامعيتي كه طالب آن هستند به صورتي علمي دسترسي پيدا كنند.

مدت مديدي است كه من به اين عقيده رسيدهام كه طريقة نوشتن تاريخ به شكل قسمتهاي مجزا از يكديگر، كه من آن را ترتيب طولي نام ميدهم – مانند تاريخ اقتصادي، تاريخ سياسي، تاريخ مذهبي، تاريخ فلسفه، تاريخ ادبيات، تاريخ علوم، تاريخ موسيقي، و تاريخ هنر – حق وحدت زندگاني بشري را ادا نميكند، و تاريخ در عين حال كه به صورت طولي نوشته ميشود بايد متفرعاتي هم داشته باشد، و جنبة تركيبي و تحليلي هر دو بايد مراعات شود؛ تاريخ وقتي به صورت كمال مطلوب نزديك خواهد شد كه مورخ، براي هر دورة تاريخي، صورت كاملي از سازمانها و حوادث و طرق زندگيي را كه از مجموع آنها فرهنگ يك ملت ساخته ميشود رسم كند. ولي تراكم اطلاعات در تاريخ نيز مانند علوم سبب تجزيه و انقسام شده و صدها شعبة اختصاصي از آن ميان بيرون آمده است، و محققان اين عمل را كه كسي در صدد برآيد جهان مادي يا گذشتة زندة بشري را يكجا تصوير كند ممنوع داشتهاند، زيرا هرچه وسعت ميدان كار زيادتر باشد، خطر اشتباه بيشتر ميشود؛ و هركس كه در راه ساختن صورت واحد مركبي برآيد كه همه چيز را شامل شود، ناچار هدف تيرهاي انتقاد متخصصان فن خواهد شد. پتاح حوتپ، پنج هزار سال پيش از اين، چنين نوشته است: «فكر كن كه ممكن است در مجلسي كه سخن ميگويي كارشناسي در ميان حاضران مجلس باشد و به معارضة با تو برخيزد؛ به همين جهت است كه نبايد در هر مجلس از هر دري سخن گفته شود، كه اين عين ديوانگي است.» نوشتن تاريخي براي بشريت به اندازة تمام كوششهاي فلسفي ادعاآميز است؛ اين عمل در نظر ما صورت مسخرهآميز يك جزء را مجسم ميسازد كه ميخواهد كلي را كه خود پارهاي از آن است توضيح دهد. چنين اقدام جسورانهاي مانند ورود در فلسفه عذر مقبولي ندارد، و بهترين وصفي كه از آن بشود اين است كه آن را تهوري احمقانه بدانند؛ با همة اين احوال، خوب است كه اجازة اين آرزو را بدهند كه در اين ميدان نيز مانند فلسفه بعضي از مردم حادثهجو وارد شوند و در گردابهاي مرگبار آن به شناوري بپردازند.

اگر داستان ما از شرق آغاز ميكند، نه تنها از آنروست كه آسيا قديميترين نمايشگاه مدنيت است، بلكه از آن جهت است كه اين تمدنها به منزلة خميرمايه و شالودة فرهنگ يونان و روم هستند، كه سر هنري مين باشتباه آن را سرچشمهاي ميداند كه عقل و فكر جديد از آن سيراب شده است. اگر نيك بدانيم كه چه اندازه از اختراعات لازم براي زندگي و همچنين سازمان اقتصادي و سياسي يا علوم و ادبيات و آنچه در فلسفه و دين داريم از مصر و شرق برخاسته، تعجب خواهيم كرد. در حالت كنوني – كه بزرگي اروپا رو به زوال ميرود و در عين حال آسيا مشغول به تجديد حيات است و خوب ميتوان پيشبيني كرد كه بزرگترين مسئلة قرن بيستم قضية تصادم ميان شرق و غرب خواهد بود – نوشتن تاريخ بر سنت قديم، يعني به اين ترتيب كه از يونان و روم شروع شود و تمام آسيا در چند سطر خلاصه گردد، نه تنها يك خطاي علمي است، بلكه نقص بزرگي در نمايش واقعيتها به شمار ميرود، و ممكن است نتايج شومي داشته باشد. آينده متوجه اقيانوس آرام است، و ما بايد همة هوش و حواس خود را به اين طرف از جهان معطوف داريم.

ولي دماغ غربي چگونه ممكن است مشرق زمين را فهم كند؟ هشت سالي كه من در مطالعه و مسافرت گذراندم به من فهماند كه اگر يك غربي تمام عمر خود را به مطالعه در قضاياي مشرق زمين وقف كند، باز هم نميتواند روح اسرارآميز شرقي را چنانكه هست درك كند.

ممكن است هر بخش يا هر فصلي از اين كتاب اسباب تكدر خاطر يا استهزاي خوانندة وطنپرست شرقي قرار گيرد: يهودي بسيار متعصب در عقايد خود، بايستي به صبر و حوصلة قديمي كه در او سراغ داريم متوسل شود تا بتواند از آنچه من دربارة يهوه نوشتهام چشمپوشي كند؛ فيلسوف هندو افسوس خواهد خورد كه من تا چه حد به سطح و ظاهر فلسفة هندي نگريسته و در عمق آن وارد نشدهام؛ و حكيم چيني يا ژاپني، كه اين كتاب را ميخواند و ميبيند كه از درياي ژرف ادبيات و فلسفة او منتخبات نامطبوع و مختصري در اينجا آوردهام، ناچار به من از روي دلسوزي خواهد خنديد.

آقاي هري ولفسن، استاد دانشگاه هاروارد، بعضي از اشتباهات مربوط به دولت يهود را اصلاح كرده است؛ و دكتر آناندا كومار شوامي، از مدرسة عالي هنرهاي زيباي بستن، بخش مخصوص به هندوستان را با تحمل رنج فراوان اصلاح كرده، و البته مقصودم اين نيست كه نتايجي كه در اين كتاب به آنها رسيدهام، يا خطاهايي كه هنوز در آن موجود است، به مسئوليت مشاراليه است. آقاي اچ. اچ. گوون، شرقشناس بزرگوار دانشگاه واشينگتن، به اتفاق آقاي اپتن كلوز، كه گويي اطلاعات او نسبت به مشرق زمين بيپايان است، خطاهاي فاحشي را كه در فصلهاي مربوط به ژاپن و چين وجود داشت اصلاح كردهاند، و آقاي جرج سوكولسكي در فصلهاي مربوط به زمان معاصر شرق دور، نظر به وسعت اطلاعي كه در اين زمينه دارد، تجديد نظر كرده است. اگر خوانندگان به اين كتاب آن اندازه توجه كنند كه به چاپ دوم برسد، آن گاه فرصت را غنيمت خواهيم شمرد و نظرهاي اصلاحي خوانندگان و كارشناسان و انتقادكنندگان را در آن وارد خواهيم كرد. در اينجا اجازه ميخواهم كه كلام تاي تونگ نويسندة كتاب تاريخ خط چيني در قرن سيزدهم را تكرار كنم و بگويم: «اگر ميخواستم آن اندازه منتظر بمانم تا كتابم كامل شود، هرگز از نوشتن اين كتاب فارغ نميشدم.»

ما اينك در روزگاري به سر ميبريم كه مردم براي كسب معرفت بيشتر از گوش خود استفاده ميكنند، و نميتوان انتظار داشت كتابهاي گرانقيمتي كه موضوع آنها دلپسند عدة معدودي است كه تمام عالم را وطن خود تصور ميكنند، رواج فراوان به دست آورند؛ به همين جهت، ممكن است ساير قسمتهاي اين دوره كتاب در نتيجة حوادث اقتصادي دير منتشر شود. اگر توجه مردم به اين عمل تهورآميز من به اندازهاي باشد كه من بدون وقفه به آن ادامه بدهم، بخش دوم آن در اواخر سال 1940 حاضر خواهد بود، و اگر عمري باشد، بخشهاي پس از آن در فاصلههاي پنج سال به پنج سال حاضر چاپ خواهد بود. كمال مسرت من در آن است كه تنها به اين كار مشغول باشم و به هيچ عمل ادبي ديگر نپردازم. من به اندازهاي كه وقت و مقتضيات اجازه بدهد در كار خود ميكوشم، به اين اميد كه دستهاي از معاصران كه با من همراه هستند در راه تحصيل علم با من پير ميشوند، و كتابهاي من براي فرزندان ما كمكي است تا گنجهاي گرانبهايي را كه از پدران ما رسيده بهتر بشناسند و از آنها لذت ببرند.

ويل دورانت

مارس 1935

تاريخ تمدن

ويل دورانت

---

1. مشرق زمين: گاهوارة تمدن

2. يونان باستان

3. قيصر و مسيح

4. عصر ايمان

5. رنسانس

6. اصلاح ديني

7. آغاز عصر خرد

8. لويي چهردهم

9. عصر ولتر

10. روسو و انقلاب

11. عصر ناپلئون

مترجمان

احمد بطحائي احمد آرام ع. پاشايي اميرحسين آريانپور فتحالله مجتبايي هوشنگ پيرنظر

حميد عنايت پرويز داريوش علياصغر سروش ابوطالب صارمي ابوالقاسم پاينده

ابوالقاسم طاهري صفدر تقيزاده فريدون بدرهاي سهيل آذري پرويز مرزبان

اسماعيل دولتشاهي عبدالحسين شريفيان ضياءالدين طباطبايي علياصغر بهرامبيگي

---

ويراستاران

محمود مصاحب هرمز همايونپور داريوش آشوري محمود عباديان

جواد يوسفيان هرمز عبداللهي نادر هدي سعيد حميديان حسن انوشه

حسن پستا خشايار ديهيمي ابراهيم مكلا

سرويراستار: محمود مصاحب

 مشرق زمين

پيدايش تمدن

فصل اول: عوامل كلي تمدن،

تعريف – عوامل جغرافيايي – زمينشناختي – اقتصادي – نژادي – رواني – علل انحطاط و اضمحلال تمدنها

فصل دوم: عوامل اقتصادي تمدن،

از شكار تا برزگري،

فقدان حس پيشبيني در ملل اوليه – آغاز دورانديشي – شكار و ماهيگيري – گلهداري – اهلي كردن حيوانات – كشاورزي – خوراك – آشپزي – آدمخواري

شالودههاي صناعت،

آتش – ادوات و آلات اوليه – بافندگي و كوزهگري – بنايي و حمل و نقل – بازرگاني و امور مالي

سازمان اقتصادي،

كمونيسم اوليه – علل از بين رفتن آن – اصول مالكيت خصوصي – بردگي – طبقات اجتماعي

فصل سوم: عوامل سياسي تمدن،

منشأ حكومت،

غريزة مخالفت با اجتماع – هرج و مرج اوليه – قبيله و عشيره – پادشاه – جنگ

دولت،

دولت به عنوان عامل تنظيم قوا – اجتماع اشتراكي دهكده – دستياران روانشناختي دولت

قانون،

بيقانوني – قانون و عرف – انتقام – جريمه – محاكمه – روش آزمايش (اوردالي) – دوئل – مجازات – آزادي اوليه

خانواده،

وظيفة آن در مدنيت – قبيله و خانواده – پيدايش توجه و عنايت به طفل در والدين – بياهميت بودن پدر – جدا شدن دو جنس – حقوق مادري – وضع زن – وظايف او – پيروزيهاي اقتصادي او – پدرشاهي – فرمانبرداري زن

فصل چهارم: عوامل اخلاقي تمدن،

ازدواج،

معني ازدواج – مبناي آن از لحاظ زيستشناسي – كمونيسم جنسي – ازدواج آزمايشي – ازدواج گروهي – ازدواج فردي – تعدد زوجات – اثر آن در بهبود نسل – زن گرفتن از بيرون عشيره (برونگاني) – ازدواج در مقابل خدمت، در مقابل ربودن زن، و در مقابل خريداري (كنيز) – عشق در نزد مردم اوليه – نقش اقتصادي ازدواج

اخلاق جنسي،

روابط پيش از ازدواج – روسپيگري – عفت – بكارت – دو نوع قاعده – حجب – نسبي بودن اخلاق – نقش زيستشناختي حجب – زنا – طلاق – سقط جنين – بچه كشي – كودكي – فرد

اخلاق اجتماعي،

ماهيت فضيلت و رذيلت – آزمندي – خيانتكاري – قساوت و تعدي به حق ديگران – آدمكشي – خودكشي – اجتماعي شدن فرد – نوعدوستي – مهماننوازي – ادب – اخلاق از نظر قبيله – اخلاق اوليه و اخلاق جديد – دين و اخلاق

دين،

الحاد در نزد ملتهاي اوليه

سرچشمههاي دين،

ترس – شگفتي – خوابها – روح – جانگرايي

1. معبودهاي مختلف ديني،

خورشيد – ستارگان – زمين – جنس – جانوران – توتمپرستي – انتقال به خدايان بشري – روحپرستي – نياپرستي

2. آداب ديني،

سحر و جادو – آداب مربوط به كشاورزي – جشنهاي آزادي جنسي – داستان زنده شدن خدا پس از مرگ – سحر و خرافات – سحر و علم – كاهنان

3. دين و اخلاق،

دين و دولت – محرمات (تابو) – محرمات جنسي – كندي دين در تناسب با محيط – غيرديني شدن اخلاق

فصل پنجم: عوامل عقلي و روحي تمدن،

1. ادبيات،

لغت و زبان – آثار نخستين آن در جانوران – ريشههاي انساني زبان – تكامل زبان و نتايج آن – تربيت – ورود طفل در اجتماع – خطنويسي – شعر

علم،

سرچشمههاي علم – رياضيات – نجوم – پزشكي – جراحي

هنر،

معني زيبايي – هنر – مفهوم زيبايي در نزد ملل اوليه – رنگ كردن بدن – آرايهها – خالكوبي – شكافتن پوست به قصد زينت – پوشاك – زينتآلات – كوزهگري – نقاشي – مجسمهسازي – معماري – رقص – موسيقي – دين – آمادگيهاي اوليه براي تمدن

فصل ششم: ماقبل تاريخ و آغاز مدنيت،

فرهنگ عصر ديرينهسنگي (حجر قديم)،

منظور از مطالعة ماقبل تاريخ – داستان علم باستانشناسي

مردم عصر ديرينهسنگي،

اوضاع زمينشناختي – اشكال و نژادهاي مختلف بشر

1. صنعت و هنر در عصر ديرينهسنگي،

افزارها – آتش – نقاشي – مجسمهسازي

فرهنگ عصر نوسنگي،

فضولات مطبخ – آبنشينها – پيدايش كشاورزي – اهلي كردن جانوران – امور فني – بافندگي – كوزهگري – ساختمان – وسايل حمل و نقل – دين – علم – مقدماتي كه در دورة ماقبل تاريخ براي تمدن فراهم شده

مرحلة انتقال از ماقبل تاريخ به تاريخ،

1. پيدايش فلزات،

مس – مفرغ – آهن

2. خطنويسي،

پيدايش احتمالي آن از سفالگري - «رموز مديترانهاي» - خطوط هيروگليفي – الفبا

3. تمدنهاي گمشده،

پولينزي – آتلانتيس

4. گهوارههاي مدنيت،

آسياي ميانه – آنائو – خطوط انتشار

كتاب اول

خاور نزديك

جدول گاهشماري تاريخ خاور نزديك،

فصل هفتم: سومر،

مقدمه – سهم خاور نزديك در تمدن باختري

عيلام،

تمدن شوش – چرخ كوزهگري – چرخ ارابه

سومريان،

1. زمينة تاريخي،

اكتشاف سرزمين سومر – وضع جغرافيايي – نژاد – ظواهر – طوفان سومري – شاهان – يك مصلح باستاني – سارگن شاه اكد – عصر طلايي اور

2. زندگي اقتصادي،

زمين – صناعت – بازرگاني – طبقات مردم – علم

1. سازمان حكومت،

شاهان – آيين جنگاوري – اشراف و زمينداران – قانون

2. دين و اخلاق،

مجموعة خدايان سومري – خوراك خدايان – اساطير خدايان – تعليم و تربيت – نماز سومري – فحشاي مذهبي – حقوق زن – آرايههاي سومري

3. ادبيات و هنر،

خطنويسي – ادبيات – معابد و كاخها – مجسمهسازي – سفالگري – جواهرسازي – خلاصهاي از فرهنگ و تمدن سومري

انتقال به مصر،

تأثير سومر در بينالنهرين – عربستان قديم – تأثير بينالنهرين در مصر

فصل هشتم: مصر،

عطية نيل،

1. در دلتا،

اسكندريه – نيل – اهرام – ابوالهول

2. سير به طرف بالاي نيل،

ممفيس – شاهكارهاي ملكه حتشپسوت – دو مجسمة ممنون – الاقصر و كرنك – بزرگي تمدن مصر

سازندگان بزرگ،

1. اكتشاف مصر،

شامپوليون و سنگ رشيد

2. مصر ماقبل تاريخ،

عصر ديرينه سنگي – عصر نو سنگي – عصر بداري – عصر پيش از سلسلهها – نژاد مصريان

3. دورة سلطنت قديم،

«نوم»ها – نخستين شخصيت تاريخي – خئوپس – خفرن – غرض از ساختن اهرام – هنر مقابر – موميايي كردن

4. دورة سلطنت ميانه،

عصر ملوكالطوايفي – سلسلة دوازدهم – تسلط هيكسوسها

5. امپراطوري،

ملكة بزرگ – تحوطمس سوم – اوج عظمت مصر

تمدن و فرهنگ مصري،

1. كشاورزي،

2. صناعت،

معدنچيان – صنعتگران – كارگران – مهندسان – حمل و نقل – چاپار – بازرگاني و امور مالي – منشيها

3. دولت،

دستگاه اداري و كارمندان – قوانين – وزير – فرعون

4. اخلاق،

زنا با محارم در دربار – اندرون شاهي – ازدواج – وضع زن – مادر شاهي در مصر – مسائل اخلاقي جنسي

5. آداب و عادات،

اخلاق شخصي – بازيها – ظواهر – آرايهها – لباس – جواهرات

6. چيز نويسي،

تعليم و تربيت – مدارس دولتي – كاغذ و مركب – مراحل مختلف تكامل خطنويسي – اشكال خطنويسي مصري

7. ادبيات،

متنها و كتابخانهها – سندباد مصري – داستان سينوحه – داستانهاي خيالي – قطعهاي عاشقانه – غزليات – تاريخ – انقلاب ادبي

8. علوم،

منشأ علوم مصري – رياضيات – علم نجوم و تقويم – تشريح و زيستشناسي – پزشكي و جراحي و بهداشت

9. هنر،

معماري – مجسمهسازي در دورههاي سلطنت قديم و ميانه و امپراطوري وسائيسي – نقش برجسته – نقاشي – هنرهاي كوچك – موسيقي – هنرمندان

10. فلسفه،

تعاليم پتاح – حوتپ – تحذيرات ايپورو – محاورات يك فرد بدبين به اجتماع – روحانيون مصري

11. دين،

خدايان آسماني – خورشيد خدا – گياه خدايان – جانور خدايان – خدايان روابط جنسي – خدايان بشري – اوزيريس – ايسيس و هوروس – خرده خدايان – كاهنان – عقيدة خلود – مردهنامه – اعترافات منفي – سحر – فساد

شاه زنديق،

سجاياي اخناتون – دين جديد – سرود خورشيد – يكتاپرستي – عقيدة تازه – هنر تازه – عكسالعمل – نفرتيتي – انحطاط امپراطوري جديد – مرگ اخناتون

V - انحطاط و انقراض،

توت عنخآمون – كوششهاي رامسس دوم – ثروت كاهنان – فقر ملت – تسخير مصر – سهم مصر در پيشرفت تمدن

فصل نهم: بابل،

از حموربي تا بختنصر،

سهم بابل در تمدن جديد – سرزمين ميان دو نهر – حموربي – پايتخت وي – تسلط كاسيها – نامههاي تلالعمارنة – فتح بابل به دست آشوريان – بختنصر – بابل در روزگار ترقي خود

رنجبران،

شكار – برزگري – خوراك – صناعت – حمل و نقل – خطرهاي بازرگاني – رباخواران – بردگان

قانون،

قانون نامة حموربي – اقتدار شاه – محاكمه با روش آزمايش – قصاص – انواع مجازاتها – قانون مزدها و قيمتها – پرداخت غرامت كالاهاي دزديدهشده از طرف دولت

خدايان بابل،

دين و دولت – وظايف و اقتدارات كاهنان – خرده خدايان – مردوك – عشتر – داستانهاي بابلي دربارة آفرينش و طوفان – عشقورزي عشتر و تموز – فرود آمدن عشتر به دوزخ – مرگ تموز و رستاخيز وي – آداب و شعاير ديني – سرودهاي توبه – گناه – سحر – خرافات

اخلاق بابلي،

وقوع طلاق ميان دين و اخلاق – فحشاي مقدس – رابطة آزاد زن و مرد – ازدواج – زنا – طلاق – وضع زن – فساد اخلاق

چيزنويسي و ادبيات،

خط ميخي – گشودن رموز آن – زبان – ادبيات – حماسة گيلگمش

هنرمندان،

خرده هنرها – موسيقي – نقاشي – مجسمهسازي – نقش برجسته – معماري

علوم بابليان،

رياضيات – نجوم – تقويم – جغرافيا – پزشكي

فيلسوفان،

دين و فلسفه – ايوب بابلي – كحيلث بابلي – يك ضدروحاني بابلي

سنگ گور،

فصل دهم: آشور،

اخبار و وقايع،

آغاز تاريخ آن – شهرها – نژاد – كشورگشايان - سناخريب و اسرحدون - «سارداناپالوس» (آسور باني پال)

دولت آشور،

استعمار – جنگاوري آشوريان – خدايان جنگجو – قانون – انواع مجازات – شكل اداره – سختي و بيرحمي شاهان خودكامة مشرق زمين

زندگي مردم آشور،

صنعت و بازرگاني – ازدواج و اخلاق – مذهب و علم – متون كتابخانهها – عاليترين نمونة مرد كامل در نظر آشوريان

هنر آشوري،

خرده هنرها – نقش برجسته – مجسمهسازي – ساختمان – صفحهاي از «سارداناپالوس»

پايان كار آشور،

آخرين روزهاي يك شاه – علل انقراض آشور – سقوط نينوا

فصل يازدهم: اختلاط نژادها،

ملتهاي هند و اروپايي،

صحنة نژادي – ميتانيها – حتيها – ارامنه – سكاها – فريگياييان – مادر مقدس – ليدياييان – كرزوس – ضرب سكه – كرزوس و سولون و كوروش

اقوام سامي،

قدمت اعراب – فنيقيان – بازرگاني جهاني ايشان – كشتيراني آنان بر گرد افريقا – مستعمرات – صور و صيدا – خدايان – انتشار الفبا – سوريه – عشتاروت – مرگ و رستاخيز آدونيس – قرباني كردن كودكان

فصل دوازدهم: قوم يهود،

ارض موعود،

فلسطين – اقليم – دورة ماقبل تاريخ – ملت ابراهيم – يهوديان در مصر – سفر خروج – فتح كنعان

سليمان در اوج افتخار خويش،

اصل يهود – ظواهر – زبان سازمان اداري – داوران و شاهان – شائول – داوود – سليمان – ثروت او – هيكل – پيدايش مشكل اجتماعي در بنياسرائيل

خداي جنگاوران،

چندخدايي – يهوه – اعتقاد به بزرگترين خدا – خصايص دين عبراني – انديشة گناه – قرباني – ختنه كردن – روحانيت – خدايان عجيب

نخستين افراطيان،

جنگ طبقاتي – منشأ انبيا – عاموس در اورشليم – اشعيا – حملة وي به توانگران – اعتقاد وي به يك مسيح – تأثير انبيا

مرگ اورشليم و رستاخيز آن،

ولادت تورات – ويران شدن اورشليم – اسارت بابلي – ارميا – حزقيال – اشعياي دوم – آزاد شدن يهوديان – هيكل دوم

اهل كتاب،

سفر شريعت – تأليف اسفار پنجگانه – اساطير «آفرينش» - شريعت موسي – احكام عشره (ده فرمان) – مفهوم خدا – روز سبت – خانوادة يهودي – ارزيابي شريعت موسي

ادبيات و فلسفة تورات،

تاريخ – قصه – شعر – مزامير – غزل غزلها – امثال – ايوب – فكر ابديت – بدبيني كتاب جامعه – آمدن اسكندر

فصل سيزدهم: پارس،

دورة عظمت مادها و انقراض ايشان،

منشأ اين قوم – شاهان ايشان – پيمان خون سارديس – انقراض دولت ماد

1. شاهان بزرگ،

كوروش داستاني – سياستهاي روشن وي – كبوجيه – داريوش بزرگ – حمله به يونان

2. روش زندگي و صناعت پارسيان،

دولت شاهنشاهي – ملت – زبان – دهقانان – شاهراههاي شاهنشاهي – بازرگاني و امور مالي

3. آزمايشي در حكمراني،

شاه – اشراف – سپاه – قانون – كيفري وحشيانه – پايتختها – ايالات (ساتراپنشينها) – هنر بزرگ اداره كردن

4. زردشت،

ظهور پيامبر – دين ايران پيش از زردشت – كتاب مقدس پارسيها – اهورمزدا – ارواح پاك و ارواح پليد – مبارزة ميان آنها براي تسلط بر جهان

5. اخلاق زردشتي،

آدمي ميدان جنگ خير و شر است – آتش جاوداني – جهنم و اعراف و بهشت – آيين مهرپرستي – مغان – پارسيان

6. آداب و اخلاق پارسيان،

قساوت بزرگواري – قانون پاكيزگي – گناهان جسماني – دوشيزگان و مردان عزب – ازدواج – زنان – كودكان – نظر پارسيان در تعليم و تربيت

7. علم و هنر،

پزشكي – خردههنرها – گور كوروش و گور داريوش – كاخ پرسپوليس – نقش ديواري – تيراندازان – ارزيابي هنر پارسي

8. انحطاط،

چگونه ملتي ميميرد – خشيارشا – فصلي از آدمكشي – اردشير دوم – كوروش كوچك – داريوش (يا داراي) اصغر – علل سياسي و نظامي و اخلاقي انحطاط – فتح پارس به دست اسكندر و پيشروي او در هندوستان

كتاب دوم

هند و همسايگانش

جدول گاهشماري تاريخ هند،

فصل چهاردهم: بنيادهاي هندي،

1. صحنة نمايش،

كشف دوبارة هند – نظري به نقشه – تأثيرات اقليمي

2. كهنترين تمدن،

ماقبل تاريخ هند – موهنجوـدارو – قدمت آن

3. هند و آرياييها،

بوميان – مهاجمان – جامعة روستايي – طبقه – جنگجويان – براهمه – بازرگانان – كارگران – نجسها

4. جامعة هند و آريايي،

گلهداران – برزگران – پيشهوران – بازرگانان – سكه و اعتبار – اصول اخلاقي – ازدواج – زن

5. دين وداها،

دين پيش از ودا – خدايان ودايي – خدايان اخلاقي – داستان آفرينش به روايت ودا – خلود – قرباني اسب

6. وداها به عنوان ادبيات،

سانسكريت و انگليسي – خطنويسي – چهار ودا – ريگ ودا – يك سرود آفرينش

7. فلسفة اوپانيشادها،

مؤلفان آنها – موضوع آنها – عقل در مقابل شهود – آتمن – برهمن – هماني آن دو – وصف خدا – رستگاري – تأثير اوپانيشادها – نظر امرسن دربارة برهما

فصل پانزدهم: بودا،

1. مرتدها،

شكاكان – نيهيليستها – سوفسطاييان – ملحدان – مادهگرايان – دينهاي بدون خدا

2. مهاوير و جين،

قهرمان بزرگ – اعتقادنامة جين – چندخدايي الحادي – رياضتكشي – رستگاري از راه خودكشي – تاريخ متأخر آيين جين

3. افسانة بودا،

زمينة آيين بودا – تولد شگفتآور – جواني – رنجهاي زندگي – گريز از خانه – سالهاي رياضتكشي – روشنفكري – بينش نيروانه

4. تعليم بودا،

چهرة استاد – روشهاي او – چهار حقيقت عالي – راه هشتگانه – پنج دستور اخلاقي – بودا و مسيح – مكتب لاادري بودا و ضديت او با تفوق روحانيون – الحاد او – روانشناسي بيروان او – معني نيروانه

5. آخرين روزهاي بودا،

معجزات او – ديدارش از خانة پدري – رهروان بودايي – مرگ

فصل شانزدهم: از اسكندر تا اورنگ زيب،

1. چندره گوپته،

اسكندر در هند – چندره گوپتة رهاييبخش – مردم – دانشگاه تكسيله – كاخ شاهي – روزي از زندگي يك شاه – ماكياولي كهين – ادارة حكومت – قانون – بهداشت عمومي – حمل و نقل راهها – ادارة شهرها

2. فيلسوفشاه،

آشوكا – فرمان شكيبايي – بشيران آشوكا – شكست او – كامكاري او

3. عصر طلايي هند،

دوران تهاجمات – شاهان كوشاني – امپراطوري گوپته – سفرهاي فاـهين – احياي ادب – هونها در هند – هرشة سخاوتمند – سفرهاي يوان چوانگ

4. وقايع راجپوتانه،

ساموراي هند – عصر شهسواري – سقوط چيتور

5. اوج جنوب،

مملكتهاي پادشاهي دكن – ويجيهنگر – كريشنارايه – يك پايتخت قرون وسطايي – قوانين – هنرها – دين – غمنامه

6. كشورگشايي مسلمين،

تضعيف هند – محمود غزنوي – سلاطين دهلي – انحرافات فرهنگي آن – سياست درنده خوي آن – درس تاريخ هند

7. اكبر كبير،

تيمور لنگ – بابر – همايون – اكبر – حكومت او – منش او – حمايت او از هنر – شوق او به فلسفه – دوستي او با آيينهاي هندو و مسيحيت – دين نو او – واپسين روزهاي او

8. زوال سلسلة تيموريان هند،

فرزندان مردان بزرگ – جهانگير – شاه جهان – جلال او – سقوط او – اورنگ زيب – تعصب او – مرگ او – آمدن بريتانياييها

فصل هفدهم: زندگي مردم،

1. پديدآورندگان ثروت،

زمينة جنگل – كشاورزي – استخراج معادن – صنايع دستي – بازرگاني – پول – مالياتها – قحطي – فقر و ثروت

2. سازمان جامعه،

سلطنت – قانون – قانون نامة مانو – تكامل نظام طبقاتي – ظهور برهمنان – امتيازات و قدرتهاي آنها – تعهدات آنها – در دفاع از طبقه

3. اصول اخلاقي و ازدواج،

درمه – كودكان – ازدواج در خردسالي – هنر عشقورزي – روسپيگري – عشق رؤيايي – ازدواج – خانواده – زن – زندگي معنوي او – حقوق او – حجاب – ساتي – بيوگي

4. رفتار، رسوم، و منش،

حجب جنسي – بهداشت – لباس – صورت ظاهر – هنر ظريف هندوها – عيوب و فضايل آنها – بازيها – جشنوارهها – مرگ

فصل هجدهم: بهشت خدايان،

1. تاريخ بعدي آيين بودا،

اوج آيين بودا – دو ارابه – مهايانه – آيين بودا، آيين رواقي و مسيحيت – برچيده شدن آيين بودا – اشاعة آن در سيلان – برمه – تركستان – تبت – كامبوج – چين – ژاپن

2. خدايان نو،

آيين هندو – برهما، ويشنو، شيوا – كريشنا – كالي – خدايان حيوان – گاو مقدس – شرك و توحيد

3. اعتقادات،

پورانهها – تناسخات جهان – حلول روان – كرمه – جنبههاي فلسفي آن – زندگي شر است – رهايي

4. غرايب دين،

خرافات – علم احكام نجوم – فاليسيسم – شعاير – قرباني – تطهير – آبهاي متبرك

5. پارسيان و شكاكان،

روشهاي تقدس – مرتدان – تساهل – نظر كلي دربارة دين هندو

فصل نوزدهم: زندگي جان،

1. علم هندي،

خاستگاه ديني آن – ستارهشناسان – انديشة رياضي – ارقام عربي – سلسلة اعشاري – جبر – هندسه – فيزيك – شيمي – زيستشناسي – طب ودايي – پزشكان – جراحان – علم بيهوشي – مايهكوبي – هيپنوتيسم

2. شش دستگاه فلسفي برهمني،

قدمت فلسفة هندي – سهم برجستة آن – دانشمندان آن – اشكال – مفهوم ذهني درست پنداري – مفروضات فلسفة هندي

1. نظام نيايه،

2. نظام ويشيشيكه،

3. نظام سانكيه،

آوازه بلند آن – مابعدالطبيعه – تكامل – الحاد – ايدئاليسم – روح – تن – ذهن و روان – مقصد فلسفه – تأثير سانكيه

4. نظام يوگه،

مرتاضان – قدمت يوگه – معناي آن – هشت مقام تربيت نفس – هدف يوگه – معجزات جوكي – صداقت يوگه

5. پوروه – ميمانسا،

6. نظام ويدانته،

منشأ – شنكره – منطق – معرفتشناسي – مايا – روانشناسي – الاهيات – خدا – اخلاق – دشواريهاي نظام – مرگ شنكره

1. نتايج فلسفة هندو،

انحطاط – خلاصه – نقد – تأثير

فصل بيستم: ادبيات هند،

1. زبانهاي هند،

سانسكريت – گويشهاي بومي – دستور زبان

2. آموزش و پرورش،

مدارس – روشها – دانشگاهها – تعليم و تربيت اسلامي – نظر يك امپراطور دربارة آموزش و پرورش

3. حماسهها،

مهابهاراتا – داستان آن – شكل آن بهاگاوداـگيتا – ما بعدالطبيعة جنگ – بهاي آزادي – رامايانا – نغمة عاشقانه در جنگل – ربودن سيتا – حماسههاي هندي و يوناني

4. درام،

منشأها – ارابة گلين – ويژگيهاي درام هندي – كاليداس – داستان شاكونتالا – ارزيابي درام هندي

5. نثر و نظم،

وحدت آن دو در هند – فابلها – تاريخ – افسانهها – شاعران كوچكتر – ظهور ادبيات محلي – چندي داس – تولسي داس – شاعران جنوب – كبير

فصل بيست و يكم: هنر هندي،

1. هنرهاي كوچك،

عصر بزرگ هنر هندي – يكتايي آن – بستگي آن با صنعت – سفالگري – فلزكاري – چوبكاري – عاجكاري – جواهرسازي – پارچهبافي

2. موسيقي،

كنسرت در هند – موسيقي و رقص – موسيقيدانان – گام و فرم – مايه – موسيقي و فلسفه

3. نقاشي،

ماقبل تاريخ – فرسكوهاي آجانتا – مينياتورهاي راجپوت – مكتب مغولي - نقاشان - نظريهپردازان

4. مجسمهسازي،

اوليه – بودايي – گندهاره – عصر گوپته – مستعمراتي – ارزيابي

5. معماري،

1. معماري هندي،

قبل از آشوكا – آشوكايي – بودايي – جيني – شاهكارهاي شمال – ويران شدن آنها – سبك جنوبي – معابد تكسنگي (يكپارچه) – معابد ساختماني

2. معماري مستعمراتيها،

سيلان – جاوه – كامبوج – خمرها – دين آنها – آنگكور – سقوط خمرها – سيام – برمه

3. معماري اسلامي در هند،

سبك افغاني – سبك مغولي – دهلي – آگرا – تاجمحل

4. معماري و تمدن هندي،

زوال هنر هندي – مقايسة معماري هندي و اسلامي – نظري كلي به تمدن هندي

فصل بيست و دوم: مؤخرة مسيحي،

1. دزدان دريايي شاد،

آمدن اروپاييان – پيروزي بريتانيا – شورش سپاهيان – سود و زيانهاي حكومت بريتانيا

2. پارسايان متأخر،

مسيحيت در هند – برهما – سمج – اسلام – راماكريشنا – ويويكاننده

3. تاگور،

علم و هنر – خانوادهاي از نوابغ – جواني رابيندرانات – شعرش – سياستش – مكتبش

4. شرق، غرب است،

هند دگرگون ميشود – تغييرات اقتصادي – اجتماعي – زوال نظام طبقاتي – طبقات و اصناف – نجسها – ظهور زن

5. نهضت ملي،

دانشجويان غربگرا – دنيايي شدن بهشت – كنگرة ملي هند

6. مهاتما گاندي،

تصوير يك پارسا – مرتاض – مسيحي – آموزش و پرورش گاندي – در افريقا – شورش 1921 - «من آن انسانم» - سالهاي زندان – هند جوان – انقلاب چرخ ريسندگي – دستاوردهاي گاندي

7. وداع با هند،

كتاب سوم

خاور دور

الف – چين

جدول گاهشماري تمدن چين،

فصل بيست و سوم: عصر فيلسوفان،

1. سرآغاز،

1. داوري دربارة چينيان،

2. ملك گلآذين ميانين،

جغرافيا – نژاد – دورة پيش از تاريخ

3. قرون ناشناخت،

آفرينش در نظر چينيان – پيدايش فرهنگ - شراب و قاشقهاي ميلهاي – فغفورهاي با فضيلت – يك سلطان خداناشناس

4. نخستين تمدن چيني،

عصر ملوكالطوايفي چين – يك وزير توانا – كشمكش عرف و قانون – فرهنگ و هرج و مرج – تغزلات عشقي از كتاب چكامهها

5. فيلسوفان پيش از كنفوسيوس،

كتاب تحولات - «يانگ» و «يين» - عصر روشنفكري چين - تنگ شي يا سقراط چين

6. استاد كهن،

لائوتزه – تائو – نظر لائوتزه دربارة روشنفكران – سخافت قوانين – مدينة فاضلة روسو و اخلاق مسيحي – تصوير يك خردمند – ملاقات لائوتزه و كنفوسيوس

1. كنفوسيوس،

1. خردمند در جستجوي دولت عادل،

ولادت و جواني – شاگردان و روشها – سيما و منش – زن و ببر – تعريف حكومت خوب – كنفوسيوس بر اريكة قدرت – سالهاي سرگرداني – تسلاي دورة پيري

2. نه اثر كلاسيك،

3. فلسفة لاادري كنفوسيوس،

پارهاي از منطق – فيلسوف و كودكان ولگرد – دستور خرد

4. شيوة انسان برتر،

تصوير ديگر از خردمند – عناصر شخصيت – قانون زرين

5. سياست كنفوسيوس،

حق حاكميت مردم – حكومت از روي سرمشق – عدم تمركز ثروت – موسيقي و آداب – سوسياليسم و انقلاب

6. نفوذ كنفوسيوس،

دانشمندان كنفوسيوسگراي – غلبة آنان بر قانونگرايان – نواقص آيين كنفوسيوس – ارزش آنان در زمان ما

1. سوسياليستها و آنارشيستها،

1. موتي ديگرگراي،

2. يانگ چوي خودگراي،

3. منسيوس، رايزن اميران،

يك مادر نمونه – فيلسوف در ميان شاهان – آيا انسانها طبعاً نيكوكارند؟ – يگانه خراج – منسيوس و كمونيستها – سودجويي – حق انقلاب

4. شون تزة واقعگراي،

طبع شرير انساني – ضرورت قانون

5. چوانگ تزة ايدئاليست،

بازگشت به طبيعت – جامعة بيحكومت – راه طبيعت – حدود عقل – تكامل انسان – تكمهساز – نفوذ فلسفة چين در اروپا

فصل بيست و چهارم: عصر شاعران،

1. بيسمارك چين،

دورة امارات جنگاور – خودكشي چوپينگ – شيهوانگتي چين را وحدت ميبخشد – ديوار بزرگ – كتابسوزان – شكست شيهوانگتي

2. آزمايشهايي در سوسياليسم،

هرج و مرج و فقر – دودمان هان – اصلاحات وو تي – ماليات بر درآمد – اقتصاد منظم وانگ مانگ – انهدام آن – هجوم تاتارها

3. افتخار سلسلة تانگ،

دودمان جديد – شيوة تاي تسونگ براي كاهش بزهكاري – عصر آسايش – فغفور مشعشع – سرگذشت يانگ كوي في – طغيان آن لوشان

4. فرشتة مطرود،

قصهاي از لي پو – جواني و دليري و عشقهاي او – در زورق سلطنتي – بشارت انگور – جنگ – سفرهاي ليپو – در زندان – شعر بيمرگ

5. پارهاي از ويژگيهاي شعر چيني،

نظم آزاد – تصويرسازي در شعر – هر شعري تصوير است و هر تصوير شعر – رقت – كمال صوري

6. توفو،

تائو چيين – پوچويي – اشعار درمانبخش مالاريا – توفو و ليپو – تصويري از جنگ – ايام آسايش – بينوايي – مرگ

7. نثر،

وسعت دامنة ادبيات چين – داستانها – تاريخ – سوماچيين – مقالات – گفتار هانيو دربارة استخوان بودا

8. نمايش،

پستي فن نمايش در چين – منشأ آن – نمايشنامه – تماشاگران – بازيگران – موسيقي

فصل بيست و پنجم: عصر هنرمندان،

A. رنسانس دورة سونگ

1. سوسياليسم وانگ آن شي،

دودمان سونگ – نخست وزير بهبودخواه – چارة بيكاري – انتظام صنعت – قوانين دستمزدها و قيمتها – ملي كردن بازرگاني – بيمة حكومتي براي بيكاري و بينوايي و پيري – امتحانات استخدام دولتي – شكست وانگ آن شي

2. احياي دانش،

بسط علم – كاغذ و مركب در چين – مراحل ابتدايي اختراع چاپ – قديمترين كتابها – پول كاغذي – حروف مجزاي چاپي – گلچينها – لغتنامهها، و دايرةالمعارفها

3. ظهور مجدد فلسفه،

چوشي – وانگ يانگ مينگ – بركنار از خير و شر

1. مفرغكاري، لاككاري، و يشمتراشي،

مقام هنر در چين – منسوجات – خانهافزارها – جواهرآلات – بادبزنها – لاككاري – يشمتراشي – بعضي از شاهكارهاي مفرغي – پيكرتراشي

2. پاگوداها و كاخها،

معماري – برج چيني نانكينگ – پاگوداي يشمي پكن – معبد كنفوسيوس – معبد و مذبح آسمان – كاخهاي قبلاي قاآن – يك خانة چيني – داخل آن – رنگ و شكل آن

3. پيكرنگاري،

1. استادان نقاشي چيني،

كوكاي چي – فريد زمان در نقاشي و ظريف طبعي و ابلهنمايي – مينياتورهاي هانيو – شيوههاي كلاسيك و رمانتيك – وانگوي – وو تائوتزه – هوي تسونگ – فغفور هنرمند – استادان عصر سونگ

2. ويژگيهاي پيكرنگاري چيني،

طرد مناظر و مرايا – دوري از واقعپردازي – ترجيح خط بر رنگ – ايجاد تقارن و وزن به وسيلة شكل – القاي ادراكات و عواطف – قيود و محدوديتها – صداقت در هنر چيني

1. چينيسازي،

سفالگري – چينيسازي – تاريخ ديرين آن – سلادون – ميناكاري – مهارت هائوشي چييو – كلوازونه – عصر كانگشي – عصر چيين لونگ

فصل بيست و ششم: مردم و دولت،

1. مقدمة تاريخي،

1. ديدن كردن ماركوپولو از قبلاي قاآن،

مسافران عجيب – ماجراهاي يك ونيزي در چين – جلال و سعادت هانگچو – كاخهاي پكن – غلبة مغولان – چنگيزخان – قبلاي قاآن – شخصيت و سياست او – حرم او – ماركوي هزار هزاري

2. مينگ و چينگ،

سقوط مغولان – دودمان مينگ – هجوم قوم منچو – دودمان چينگ – سلطان روشنفكر – بياعتنايي چيين لونگ به مغرب زمين

1. مردم و زبان،

جمعيت – قيافه – پوشش – ويژگيهاي زبان چيني – در باب خط چيني

2. زندگي عملي،

1. كشتزارها

فقر برزگران – شيوههاي كشتكاري – فراوردهها – چاي – خوراك – رياضت در روستاها

2. فروشگاهها،

كارهاي دستي – ابريشم – كارخانهها – اصناف – باربران – راهها و ترعهها – بازرگانان – پول و برگ اعتبار – سكهها – تورم پول كاغذي

3. اختراع و علم،

باروت – استعمال آن در آتشبازي و جنگ – قطبنما – ندرت اكتشافات صنعتي – جغرافيا – رياضيات – فيزيك – فنگشوي – اخترشناسي – پزشكي – بهداشت

1. ديني كه دستگاه روحاني ندارد،

خرافات و شكاكيت – جانگرايي – آسمان پرستي – نياپرستي – آيين كنفوسيوس – آيين تائو – اكسير زندگي – آيين بودا – تساهل ديني و التقاط اديان – آيين اسلام – مسيحيت – علل شكست آن در چين

2. سلطة اخلاق،

مقام اخلاق در جامعة چيني – خانواده – كودكان – پاكدامني – روسپيگري – روابط پيش از زناشويي – ازدواج و عشق – تكگاني و چندگاني – متعهگيري – طلاق – يك ملكة چيني – پدر خانواده – رقيت زن – شخصيت چيني

3. حكومتي كه ولتر ستود،

عدم اعتنا به فرد – خودمختاري – ده و ايالت – ضعف قوانين مدون – كيفرهاي شديد – فغفور – دستگاه تفتيش – سازمانهاي ديواني – تربيت ديوانسالاران – تفويض مشاغل بر اساس تعليم و تربيت – امتحانات استخدام دولتي – معايب آن – محاسن آن

فصل بيست و هفتم: انقلاب و تجديد حيات،

1. خطر سفيد،

كشمكش آسيا و اروپا – پرتغاليان – اسپانياييان – هلنديان – انگليسيان – تجارت ترياك – جنگهاي ترياك – طغيان تايپينگ – جنگ با ژاپن – كوشش براي تجزية چين – سياست درهاي باز – ملكة تزوشي – اصلاحات كوانگ شو – سقوط او – شورش بوكسرها – غرامت

2. مرگ يك تمدن،

صرف غرامات براي تربيت دانشجويان – آشنايي آنان با تمدن غربي – تأثير آنان در متزلزل كردن جامعة چيني – نقش مبلغان بيگانه – سون ياتسن مسيحي – حوادث جواني او – ملاقات او با ليهونگ چانگ – نقشههاي او براي ايجاد انقلاب – موفقيت او – يوآن شيكاي – مرگ سون ياتسن – هرج و مرج و غارتگري – كمونيسم – شمال آرام – چيانگ كايشك – ژاپنيان در منچوري – در شانگهاي

3. آغاز نظام نو،

تحول در ده – در شهر – كارخانهها – بازرگاني – اتحاديههاي كارگري – دستمزد – حكومت جديد – مخالفت ناسيوناليسم با تمدن غربي – تضعيف آيين كنفوسيوس – واكنش در برابر دين – اخلاق نو – تحول زناشويي – جلوگيري از توليد مثل – آموزش و پرورش مختلط – جنبش ادبي و فلسفي «طغيان نو» - زبان ادبي نو – هو شي – عوامل انهدام – عوامل تجديد حيات

ب – ژاپن

جدول گاهشماري تمدن ژاپن،

فصل بيست و هشتم: بنيادگذاران ژاپن،

1. فرزندان خدايان،

چگونه ژاپن به وجود آمد؟ – تأثير زلزلهها

2. ژاپن قديم،

اختلاط نژادي – تمدن ابتدايي – دين – آيين شينتو – آيين بودايي – منشأ هنرها – اصلاح بزرگ

3. دورة امپراطوري،

امپراطوران – اشراف – نفوذ چين – عصر طلايي كيوتو – انحطاط

4. حكام مستبد،

شوگونها – حكومت باكوفو – دستگاه نيابت سلطنت هوجو – حملة قبلاي قاآن – شوگوني خاندان آشيكاگا – سه دزد دريايي

5. ميمون سيماي بزرگ،

فرمانروايي هيدهيوشي – حمله به كره – كشمكش با مسيحيت

6. شوگون بزرگ،

جلوس اييه ياسو – فلسفة او – اييه ياسو و مسيحيت – مرگ اييه ياسو – شوگوني خاندان توكوگاوا

فصل بيست و نهم: مباني سياسي و اخلاقي،

1. صنف ساموراي،

ناتواني امپراطوران – اقتدارات شوگونها – شمشير ساموراي – قوانين ساموراي – هاراكيري – چهل و هفت «رونين» - حكم تخفيفيافته

2. قانون،

نخستين قوانين – مسئوليت جمعي – كيفرها

3. رنجبران،

طبقات منفصل – آزمايشي در ملي كردن اراضي – تثبيت دستمزد به وسيلة حكومت– قحطي – صنايع دستي – پيشهوران و اصناف

4. مردم،

قامت – آرايهها – لباس – خوراك – آداب مردمداري – نوشابة ساكي – مراسم چاينوشي – گلپرستي – طبيعت دوستي – باغها – خانهها

5. خانواده،

اقتدار پدر – وضع زن – كودكان – اخلاق جنسي – گيشا – عشق

6. پارسايان،

دين در ژاپن – تحول آيين بودايي – روحانيان – شكاكان

7. انديشمندان،

آمدن فلسفة كنفوسيوس به ژاپن – انتقاد از دين – دين دانشوران – كايبارا اك كن – سخني در آموزش و پرورش – نظري دربارة لذت – نحلههاي مخالف – اسپينوزاي ژاپن – ايتو جينساي – ايتو توگاي – اوگيو سوراي – جنگ دانشوران – مابوچي – موتو اوري

فصل سيام: انديشه و هنر در ژاپن باستان،

1. زبان و آموزش و پرورش،

زبان – خطنويسي – آموزش و پرورش

2. شعر،

مانيوشو – كوكينشو – مشخصات شعر ژاپني – چند نمونه – شعر بازي – شرطبندي و قمار

3. نثر،

1. داستان،

بانو موراساكي – داستان گنجي – مزاياي آن – داستانهاي اخير ژاپن – يك فكاهينويس

2. تاريخ،

مورخان – آراي هاكوزكي

3. مقالهنگاري،

بانو سيشو ناگون – كامو نوچومي

1. نمايش،

نمايش بزمي – مشخصات آن – تئاتر مردم – شكسپير ژاپن – داوري

2. هنرهاي فرعي،

تقليد خلاق – موسيقي و رقص – اينرو و نتسوكه – هيداري جينگارو – لاك كاري

3. معماري،

معابد – قصور – مقبرة اييه ياسو – منازل

4. فلزكاري و مجسمهسازي،

شمشير – آيينه – مجسمههاي سهگانه در هوري يوجي – مجسمههاي كلان – دين و پيكرتراشي

5. سفالگري،

الهام چين – سفالگران هيزن – سفالگري و چاي – آوردن فن چينيسازي از هيزن به كاگا – قرن نوزدهم

6. نقاشي،

اشكالات اين بحث – روشها و مواد – صورتها و انديشهها – ورود نقاشان كرهاي و الهام بوداييان – مكتب توسا – بازگشت به سبك چيني – سس شيو – نحلة كانو – كويتسو و كورين – نحلة رئاليسم

7. گراوورسازي،

نحلة اوكي يويه – بنيادگذاران آن – استادان آن – هوكوسايي – هيروشيگه

8. هنر و تمدن ژاپني،

نگاهي به گذشته – عوامل متباين – ارزيابي – سقوط ژاپن باستان

فصل سي و يكم: ژاپن نو،

1. انقلاب سياسي،

انحطاط حكومت شوگوني – پيشتازي امريكا – اعادة اقتدارات امپراطور – غربگرايي ژاپن – تجديد سازمان سياسي جامعه – قانون اساسي جديد – قوانين – ارتش – جنگ با روسيه – نتايج سياسي آن

2. انقلاب صنعتي،

صنعتي شدن ژاپن – كارخانهها – دستمزد – اعتصاب – فقر – نظر ژاپنيان

3. انقلاب فرهنگي،

تجدد در پوشش – تجدد در آداب – شخصيت ژاپني – تحول اخلاق و زناشويي – دين – علم – پزشكي ژاپن – هنر و ذوق – زبان و آموزش و پرورش – داستانهاي ناتوراليستي – شعر جديد

4. امپراطوري جديد،

مباني متزلزل تمدن جديد – علل امپرياليسم ژاپن – مطالبات بيست و يك گانه – كنفرانس واشينگتن – قانون مهاجرت 1924 – حمله به منچوري – كشور جديد – ژاپن و روسيه – ژاپن و اروپا – آيا بايد امريكا با ژاپن بجنگد؟

پايان سخن: ميراث شرقي ما،

بازگشت به صفحه اصلي